Mam gospodarstwo, ale chcę zacząć pozarolniczą działalność gospodarczą. Czy mogę zostać w KRUS? Ważna jest nie tylko kwota graniczna

- Mam pomysł na zarabianie poza prowadzeniem gospodarstwa, nawet już konkretny plan, ale nie chcę rezygnować z KRUS. Czy da się pogodzić obie działalności? - pyta młody gospodarz z Mazowieckiego. Tak, choć są pewne warunki.

Zaglądamy do statystyk i wynika z nich, że liczba osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników z tytułu prowadzenia działalności rolniczej i pozarolniczej działalności gospodarczej 30 czerwca 2023 r. wynosiła 73 982 osoby.

Rolnik albo domownik z gospodarstwa, który jest ubezpieczony w KRUS, a rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczyna współpracę przy prowadzeniu takiej działalności, może nadal podlegać ubezpieczeniu w Kasie, jednak musi spełniać kilka warunków.

1. podlegał ubezpieczeniu KRUS w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata i nadal prowadzi działalność rolniczą, lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub w dziale specjalnym w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników;
2. złoży w Kasie oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w ciągu 14 dni od rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczęcia współpracy przy jej prowadzeniu.
3. nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;
4. nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
5. kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (jeżeli działalność ta była prowadzona) nie przekracza określonej kwoty granicznej.

Przeczytaj też: KRUS wyjaśnia, co z pracą ucznia w gospodarstwie. Czy lata nauki szkolnej liczą się do wymogu emerytalnego?

Jeśli KRUS w ciągu 14 dni nie dostanie wspomnianego wyżej oświadczenia, będzie to równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy jej prowadzeniu. Praktyczna wskazówka: Oświadczenie można złożyć na wniosku o wpis do CEIDG przedsiębiorcy (CEIDG-1). W ten sposób zachowamy termin.

Mowa o kwocie należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Pod warunkiem, że rolnik nie przekroczy kwoty ogłaszanej co roku w Dzienniku Urzędowym, może prowadzić działalność gospodarczą i nie straci prawa do ubezpieczenia KRUS. W 2023 roku kwota należnego podatku nie może przekroczyć 4 088 zł, rok wcześniej było to 3723 zł.

Roczna kwota graniczna podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem i jest ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.

Kwota podatku od prowadzonej działalności pozarolniczej ma także wpływ na możliwość pozostania przez rolnika lub domownika w ubezpieczeniu społecznym rolników, w kolejnych latach.

Do 31 maja każdego roku, po rozliczeniu roku podatkowego, osoba, która prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracuje przy jej prowadzeniu, ma obowiązek złożyć w KRUS zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego albo oświadczenie, że kwota należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy nie przekroczyła rocznej kwoty granicznej.

Co w sytuacji, kiedy rolnik przekroczy roczną kwotę graniczną? Jeśli kwota będzie wyższa o ustalonego na dany rok limitu oraz gdy nie zostanie złożone zaświadczenie lub oświadczenie do końca maja,

ubezpieczenie rolnika lub domownika ustanie z dniem, do którego rolnik lub domownik zobowiązany był złożyć zaświadczenie /oświadczenie w jednostce Kasy, chyba że ten rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem tego terminu. Termin na złożenie zaświadczenia albo oświadczenia może zostać przywrócony na wniosek zainteresowanego, jeśli udowodni on, że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych, wyjaśnia KRUS.

Wysokość składek, które płacą rolnicy na ubezpieczenie społeczne (emerytalno-rentowe), jest zależna od powierzchni gospodarstwa. W przypadku, gdy rolnik prowadzi dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą, opłaca składkę na ubezpieczenie w podwójnej wysokości oprócz składek wynikających z powierzchni gospodarstwa, wyjaśnia Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

W III kwartale 2023 roku trzeba było zapłacić - Rolnik/małżonka (-ek) rolnika prowadzący działalność gospodarczą i działalność rolniczą w gospodarstwie rolne o pow. w ha przelicz.:

• do 50 ha dwukrotność składki podstaw - kwartalnie 1 038,00 zł
• powyżej 50 ha do 100 ha dwukrotność składki podstawowej + 12% emerytury podstawowej 1 554,00 zł
• powyżej 100 do 150 ha dwukrotność składki podstaw + 24% emeryt podst. 2 067,00 zł
• powyżej 150 do 300 ha dwukrotność składki podstaw + 36% emeryt podst. 2 583,00 zł
• powyżej 300 ha dwukrotność składki podstaw + 48% emeryt podst. 3 096,00
• Domownik rolnika prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą (w każdej kategorii obszarowej) 1 038,00 zł

Od 30 kwietnia 2018 roku w Polsce możliwa jest działalność nierejestrowana i mogą prowadzić ją również rolnicy. Warto przypomnieć, że nie rodzi obowiązku rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG), nie musi spełniać warunków art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Przeczytaj też: Dostałam gospodarstwo od ojca, ale pracuję na etacie. Dostanę dopłaty? Co z kryterium rolnika aktywnego zawodowo?

Ze względu na niski poziom przychodów, nie jest uznawana za działalność gospodarczą. Podstawowy limit stanowi kwota — miesięczne przychody z działalności nierejestrowanej nie mogą przekroczyć:

• do 30 czerwca 2023 roku – 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku
• od 1 lipca 2023 roku – 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku

KRUS: Osoby takie kontynuują podleganie ubezpieczeniu społecznym rolników na dotychczasowych zasadach i nie mają obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w podwójnej wysokości.

Źródło: KRUS